Romania 2008

In augustus jl. reisde Art for All naar Crit in Transsylvania, Roemenie, een extreem arm gebied met weinig auto’s en veel paard en wagens. Ze waren te gast bij een project van World Vision en werkte daar met zigeunerkinderen.

Parade
In de parade komen ze helemaal los. Zingend en joelend in een heerlijke kleuren janboel. Ze brengen het alsof het hun feestje is en dat is het natuurlijk ook.

Als na de optocht iedereen een broodje met worstjes heeft gehad, gaan de jonge kinderen met de wagen racen door het dorp om het feestje nog even te rekken. Deze jongens gaan net zo vanzelfsprekend met paarden om als onze jongens met hun fiets. Even later zien we ze op paarden zonder zadel nog even lekker draven dwars door het dorp, wat volkomen veilig is, want er is geen verkeer.

Verleden
De geschiedenis van deze streek drukt zwaar op de dorpen. De Duitsers of Saksen woonden er vanaf de 12 eeuw. Zij zijn met honderden tegelijk, tijdens en na de val van het communistische regime van Nicolaï Ceausescu in 1989, geëmigreerd naar Duitsland. Met hun vertrek verloor de streek ook de redelijke welvaart die de Duitsers daar door hard werken en discipline hadden verkregen. Een enkele Duitse familie is gebleven om de taal en de cultuur te bewaren. De dorpen maken een verlaten indruk. De Roma’s zijn vanaf het begin – toen zij als Nomaden vanuit India Roemenië binnen trokken – gediscrimineerd. Werkloosheid en armoede hebben die reputatie niet verbeterd.

Heden
Het is ons niet duidelijk of de zigeunerfamilies door de overheid gedwongen werden hun zwerfbestaan op te geven en in huizen te gaan wonen. Wel duidelijk is dat hun huizen in feite twee of drie kamerhutjes zijn, enkelwandig met scheuren en gaten. Je vraagt je af hoe zij overleven in de winter. 20 graden onder nul is eerder regel dan uitzondering. Met zo weinig kleding en voedsel en met zoveel mensen in één kleine ruimte, je moet er niet aan denken. Net als op andere plekken op de wereld worden meisjes veel te jong moeder en krijgen teveel kinderen. Zij hebben geen middelen om ze te beschermen tegen honger en kou. Dit is een armoede die je inlevingsvermogen te boven gaat. De zomers zijn lang en heet. Ouders of grootouders werken op het land om een voorraad voor de koude winter op te bouwen. Er is in deze stille dorpen voor kinderen eigenlijk niets te doen. We waren dus met onze kwasten, verf en spel meer dan welkom om de saaiheid van de zomer te doorbreken.

Dagprogramma
We begonnen de dag met een spel, gevolgd door een verhaal met veel expressieve uitbeelding. Daarna mochten de kinderen schilderen. Ze genoten zichtbaar, ook al was het moeilijk om de concentratie lang vast te houden. Het was zo dankbaar om te zien dat kinderen hun vrienden gingen ophalen en meenamen naar het lokaal om hun werk te laten zien.

Trots
Wat me opviel was dat de kinderen veel beter gekleed waren dan hun ouders of grootouders. Mensen zijn heel trots op hun kroost en komen er graag mee voor de dag.

Emotionele sponzen
Toch zijn veel kinderen net emotionele sponzen. Ze zuigen affectie op en lijken nooit genoeg te krijgen. Als ik kinderen met zo’n onlesbare dorst naar aandacht zie, vraag ik me af hoeveel zij te kort komen. Ons project had dit keer dan ook een enorm hoog knuffelgehalte. Guy en Loes hadden hun vier eigen kinderen meegenomen. Ons Art for All team hadden we uitgebreid met Marieke en Hanne. De communicatie tussen de locale kinderen en de vier kinderen van Guy en Loes en de twee nieuwe jonge Art for Allers liep zo makkelijk, zo vanzelfsprekend en natuurlijk.

Een hand in je hand, een kopje in je nek en een arm om je schouder is een internationale taal van affectie en verbondenheid. We hebben opnieuw in de dorpen warmte, liefde en kleur achtergelaten. Deze jonge mensen hebben gevoeld dat ze wat gepresteerd hebben en wat waard zijn. Kijk, en daar doen we het voor!

Joke Timmer